2021’in aralık ayında vazifesi bıraktıktan sonra 13 Şubat’ta yapılan Cumhurbaşkanlığı seçiminin dışında ortalıkta görünmeyen Almanya’nın eski Başbakanı Angela Merkel birinci sefer konuştu. Berliner Ensemble Tiyatrosunda Der Spiegel gazetecisinden Alexander Osang’ın sorularını cevaplayan Merkel’e Ukrayna’daki savaşa ve Almanya’nın Kremlin’e gösterdiği müsamahanın Putin’i cesaretlendirip cesaretlendirmediği de soruldu.
PUTİNLE DİYALOĞUM İŞE YARAMADI
Merkel iktidarda bulunduğu müddet boyunca Putin rejimi ile olan alakaları yönetme formundan pişmanlık duymadığını söyledi. Putin ile diyaloğu hakkında açık konuşan Merkel “O adamla konuşmanın bir manası yok deseydim kendimi çok berbat hissederdim. Bunun iş yaramaması büyük trajedi lakin denediğim için kendimi suçlayamıyorum” dedi.
PUTİN’İ DAHA FAZLA KIŞKIRTMAK İSTEMEDİM
2008 yılında düzenlenen NATO tepesinde Ukrayna ve Gürcistan’ın üyeliğine karşı çıktığı için pişman olup olmadığı sorulan eski başbakan, Ukrayna’yı o vakit oligarkların yönettiğine dikkat çekerek, “Ukrayna o vakitler bizim bildiğimiz Ukrayna değildi. Ülke çok bölünmüş bir durumdaydı, Tymoshenko ve Yushchenko üzere roformist güçler bile çok zıttı” dedi. “Rusya tarafından baktığımızda ise alınacak bu karar açık bir savaş ilanıydı” diyen Merkel, Rus önder bakış açısını paylaşmasa bile onun nasıl düşündüğünü bildiğini ve Putin’i daha fazla kışkırtmak istemediğini söyledi.
UKRAYNA’YA VAKİT KAZANDIRDIK
Ukrayna’nın artık oligarklar tarafından yönetilmediğine vurgu yapan Merkel Ukrayna önderi Volodymyr Zelenski’nin savaş vaktindeki liderliğini övdü ve onun artık yeni bir Ukrayna’yı temsil ettiğini söyledi. Kendisine gelen tenkitleri de ‘Ukrayna’ya vakit kazandırdıklarını’ sav ederek cevaplayan Merkel “Bir gün içerisinde NATO’ya üye olamazsınız, bu bir süreç ve bu süreçte Putin’in güzel olmayan bir şeyler yapacağını biliyordum. Biz Ukrayna’ya artık olduğu ülkeye dönüşmesi için vakit kazandırdık” sözlerini kullandı.
SAOĞUK SAVAŞTAN SONRA RUSYA SORUNU HER VAKİT KALDI
Sovyetler Birliği’nin çöküşünün yarattığı jeopolitik meselelerin 16 yıllık iktidarı boyunca hissettiğini söyleyen eski başbakan “Soğuk savaşı düzgün bir biçimde sona erdirmek mümkün değildi. Rusya sorunu her vakit kaldı” dedi. Merkel vazifedeki son bir kaç haftası içinde katıldığı G20 tepesinde işgal mümkünlüğünü ciddiye almaya başladığını belirtti ve şunları söyledi:
“Roma’da düzenlenen G20 tepesinde birtakım ipuçları vardı. Bunun hakkında çok konuştuk ve Putin’in Minsk sürecini bitirdiğini anladım. Yaşananlar Rusya ismine çok büyük bir kusur. Avrupa’da barış içinde yaşamamıza müsaade veren tüm memleketler arası hukuk kurallarından objektif bir kopuş. Şunu açıkça belirtmek isterim ki Putin ile birebir görüşü paylaşmıyorum lakin Ukrayna’daki savaşı engelleyebilecek bir güvenlik mimarisi oluşturmayı başaramadık. Bunu da düşünmemiz gerekiyor.”
SİYASİ İŞBİRLİĞİ İMKANSIZSA, MOSKOVA İLE TİCARİ BAĞA İNANDIM
Merkel, liderliği altındaki Almanya’nın ‘Rusya’nın batı ile ticari bağlarını genişleterek demokratikleştirilebileceği yanılsamasına kapıldığı’ tarafındaki tenkitlerini de reddetti ve “Putin’in ticaret yoluyla değiştirilebileceğine inanmadım lakin siyasi işbirliği imkansızsa, Moskova ile en azından birtakım ekonomik irtibatlara sahip olmanın mantıklı olduğuna inandım” dedi.
PUTİN İLE KONUŞULACAK ÇOK ŞEY YOK
Ülkede kurulan yeni hükümete dış siyasette güvendiğini belirten Merkel, “Mevcut federal hükümete güvenmemeyi bile düşünemiyorum” dedi. Merkel, Putin ile görüşüp arabulucu olup olmayacağına ait soruya, “Görev anlayışım, Alman hükümetinin benden yapmamı istemediği hiçbir şeyi yapmayacağım şeklindedir” karşılığını verdi. Bu bahiste Alman hükümetinin kendisiyle temasa geçmesini de beklemediğini aktaran Merkel, “Bunun şu anda rastgele bir faydası olacağı izlenimine sahip değilim. Bana nazaran şu anda konuşulacak çok şey yok, bilhassa de Ukrayna olmadan” değerlendirmesinde bulundu.
ELEŞTİRİLERİN ODAĞI 2008 NATO TEPESİ’NDE NE YAŞANDI?
2008 yılında NATO tepesi kapsamında Bükreş’te bir ortaya gelen NATO başkanları Ukrayna ve Gürcistan’ın NATO’ya süratli iştirakini tartıştı. ABD toplantıda ısrarla Ukrayna’nın kabul edilmesini istese de Almanya ve Fransa bu türlü bir adımın Rusya’yı huzursuz edeceğini savundu. Sonuç olarak Ukrayna NATO üyeliğine alınmadı. Ukrayna savaşının başlaması ile Almanya’nın kararı yine tartışma konusu haline geldi.